برق حرفه و فن

سیم ارت چیست؟

در وسایل برقی مصرفی برای این که هنگام مصرف دچار برق گرفتگی نشویم از سیم ارت که جنبه ی ایمن سازی وسیله ی برقی را دارد استفاده می گردد. سیم ارت نهایتا به چاه ارت که مقاومت اهمی کمی دارد منتهی می شود.

این سیم با نماد E نشان داده می شود و سبز رنگ با رگه های زرد است.

ارتفاع چاه از 2 تا 6 متر متغیر است.

این چاه در ساختمان های بلند و تمام برج ها وجود دارد و یکی از کار ای مهمش، هدایت و انتقال صاعقه ها به زمینست.زمان این صاعقه ها معلوم نیست و برای همین نمی توان از انرژی الکتریکی آن ها استفاده کرد.

زمین منبع عظیم جریان های الکتریکی است و وارد کردن این برق به زمین مشکلی ندارد چون مانند ریختن سطلی آب در اقیانوس است.

روی سیم انتقال برق باید حتما علامت استاندارد و قطر سطح مقطع بر حسب mm² درج شده باشد و گرنه از حالت استاندارد خارج است. (ممکن است نام گواهی ISO و یا شرکت سازنده نیز روی سیم باشد اما برای استاندارد بودن سیم ضروری نیست.)

آیا سیم های انتقال برق اندازه های استانداردی دارند؟ بله-بر اساس قطر سطح مقطع آن ها مثل 1.5،2.5،4،6و... که ما حدود 3000 نوع از این شماره ها داریم.

*نکته:

هر چه طول سیم بیشتر باشد، مقاومت الکتریکی (اهمی) آن بیشتر می شود.

هر چقدر قطر سیم بیشتر باشد، مقاومت الکتریکی (اهمی) آن کمتر می شود.

اجزا ضروری یک مدار الکتریکی عبارتند از:

1.منبع ولتاژ(AC or DC)

2.مسیر عبور جریان (انواع سیم ها و کابل ها)

3.مصرف کننده (بار)

4.کلید قطع و وصل

*نکته: هر کدام از این ها نباشد، مدار دیگر مدار نیست.

*نکته: برای برقراری جریان الکتریکی باید مدار، بسته باشد.

*نکته: باز و بسته شدن مدار توسط کلید انجام میشود.

برق در کجا تولید می شود؟ برق در مراکز یا مکان هایی به نام نیروگاه تولید می شود.

انواع نیروگاه عبارتند از:

1.موتور ژنراتوری

2.خورشیدی

3.بادی

4.آبی

5.سوخت فسیلی

جلسه ی نوزدهم فیزیک (نور-19)

عدسی محدب دقیقا به مانند آینه ی مقعر است، با این تفاوت که پرتوها از عدسی عبور می کنند ولی در آینه بازتاب می شوند. (بدست آوردن f، کشیدن تصویر و... در هر دو به یک روش است.)

اما این حالت در مورد آینه ی محدب و عدسی مقعر صدق نمی کند، چون کانون در آینه ی محدب پشت آینه و در عدسی مقعر در جلوی عدسی است.

کانون آینه ی محدب

کانون عدسی مقعر

از ترکیب چندین منشور سربریده عدسی های زیر را بوجود آورده اند

جلسه ی هجدهم فیزیک (نور-18)

اگر سکه ای را به انتهای ظرفی پر از آب بیاندازیم، بدلیل شکست سکه را نزدیک تر از آن چه که در واقعیت هست می بینیم.

در منشور سر بریده زاویه ی راس یک مقدار فرضی است، و زاویه ی انحراف نیز به همان شکل بدست می آید

*نکته: هر چه زاویه ی راس یک منشور بیشتر باشد، زاویه ی انحراف پرتوی تابیده شده به آن نیز بیشتر خواهد بود.

فرض کنید منشوری شیشه ای داریم (با زاویه ی راس 90) و محیط خارج از آن از هوا پر شده باشد، زاویه ی حد میان شیشه و هوا در حدود 42درجه است. اگر با زاویه ی 45 درجه نور را به داخل منشور بتابانیم، بازتاب کلی رخ می دهد (45>42) پس از این بازتاب کلی دوباره در آن سمت منشور بازتاب کلی دیگری رخ می دهد. (با زاویه ی 45درجه بازتاب می شود و به سمت دیگر منشور می رود) و در آن جا دوباره بازتاب می شود. در این سه مرحله ی تابش هر بار زاویه ی تابش تغییری نکرده و بر اساس قانون i=i₂ در هر سه مرحله 45 است و در نهایت زاویه ای موازی با زاویه ی تابش اول بازتاب می شود.

حالا رفتار دو منشور+یک تیغه ی متوازی السطوح را بررسی می کنیم.

حالا می خواهیم پرتوها در محدوده ی کوچکتری جمع شوند

اگر از چند منشور سر بریده و دو منشور کامل استفاده نماییم می بینیم که پرتوها در محدوده ی کوچکتری جمع می شوند.

اگر همینطور تعداد منشور های سربریده را افزایش دهیم (تا زمانی که در وسط دیگر تیزی نداشته باشیم) می توان گفت تقریبا همه ی پرتوها در یک نقطه (به نام کانون) جمع می شوند.

به این وسیله عدسی محدب می گویند.

عدسی محدب را همچنین با علامت روبرو نیز نشان می دهند.

جلسه ی هفدهم فیزیک (نور-17)

تیغه ی متوازی السطوح

تمرین:

1.اثبات کنید پرتوی ورودی با پرتوی خروجی موازی است.

2.با زاویه ای مشخص میزان جابجایی را در تصویر مقایسه کنید.

3.(امتیازی) ثابت کنید اگر چند تیغه ی متوازی السطوح با nهای متفاوت را به یکدیگر بچسبانیم، باز هم پرتوی ورودی و پرتوی خروجی موازی اند.

چند پدیده به عنوان مثال برای بازتاب کلی:

در زمانی که هوای روی آسفالت بسیار داغ است و ما نسبت به سطح آسفالت تصویر غیرعادی (به مانند سراب) می بینیم حالت زیر پیش آمده است:

در چنین شرایطی است که ما رفتاری عجیب از نور می بینیم!

آزمایش بطری سوراخ و گیرافتادن نور در آب خروجی از بطری:

جلسه ی شانزدهم فیزیک(نور-16)

همیشه رابطه ی زیر برقرار است:

 r ≤ i ( زاویه ی شکست همیشه کوچکتر یا مساوی با زاویه ی تابش است.)

*نکته:اگر پرتو نور از محیط رقیق به محیط غلیظ وارد شود پرتوی شکست نسبت به پرتوی تابش به خط عمود نزدیک تر می شود.

یک حداکثری برای زاویه ی شکست وجود دارد، یعنی اگر با زاویه ی 89,9999999 نور را از محیط رقیق به غلیظ بتابانیم حداکثر زاویه ی شکست را بوجود آورده ایم.

زاویه ی حد: زاویه ای که به ازای تابش های بزرگتر از آن بازتاب کلی رخ می دهد.

*نکته: به ازای زاویه ی حد، زاویه ی شکست 90 است.( در حالت از غلیظ به رقیق)

جلسه ی پانزدهم فیزیک(نور-15)

سرعت نور در خلا km/s 300,000 است و در هر محیط غلیظی کمتر از این مقدار است.

مثال: در آب: 255,000    شیشه: 200,000

ضریب شکست مطلق معیاری است برای تشخیص مقدار شکستگی(!) که از رابطه ی زیر بدست می آید:

سرعت نور در خلا تقسیم بر سرعت نور در محیط مورد نظر

مثال:

ضریب شکست مطلق آب=255,000÷300,000=1.33

به زاویه ای که پس از تابش از محیط رقیق، در محیط غلیظ بوجود می آید زاویه ی شکست یا refraction می گویند.

جلسه ی چهاردهم فیزیک(نور-14)

در آینه ی محدب(کوژ) هم رابطه ی زیر برقرار است:

پیداکردن تصویر در آینه ی محدب:

ابتدا از نقطه ی مورد نظر تا f یک خط رسم می کنیم، از محلی که خط به آینه برخورد کرده پرتویی موازی با محور اصلی ترسیم نموده. سپس از نقطه ی مورد نظر پرتویی موازی با محور اصلی به آینه تابانده، محلی که این پرتو به آِینه برخورد کرده تا f را خطی دیگر ترسیم می کنیم،این خط و خط موازی با محور اصلی (که در ابتدا ترسیم کردیم) در محلی با یکدیگر برخورد کرده اند، که تصویر نقطه ی موردنظرند.

ویژگی های تصویر: 1-مجازی 2-مستقیم 3-کوچکتر از جسم 4-همیشه تصویر در فاصله ی کانونی تشکیل می شود.

کاربرد آینه ی محدب(کوژ):

عموما سر پیچ جاده ها 

*نکته: میدان دید در آینه ی محدب (بسته به میزان تحدیب) بیشتر است از میدان دید در آینه ی تخت

جلسه ی سیزدهم فیزیک(نور-13)

نکته:

1.هر خطی از نقطه ی C به آینه برسد بر آن عمود است.

پیداکردن تصویر یک نقطه در آینه ی مقعر:

دو پرتو به آینه می تابانیم و با تواجه به خط عمود (خطی که از C می آید) خط های بازتابش آن دو پرتو را رسم می کنیم، سپس نقطه ای که این دو پرتوی بازتابش به یکدیگر برخورد کرده اند را تصویر A می نامیم.

نکته:

برای کشیدن تصویر در آینه ی مقعر می توان آینه را از کناره ها گسترش داد.

کشیدن تصویر در آینه ی مقعر:

1.جسم بین راس آینه(S) و کانون(f) (فاصله ی کانونی)

ویژگی های تصویر: 1-مجازی 2-بزرگتر از جسم 3-مستقیم

2.جسم روی f قرار دارد.

در این حالت تصویر واضحی تشکیل نمی گردد.

3.جسم بین کانون و مرکز(بین f و C)

ویژگی های تصویر: 1.حقیقی 2.وارون(معکوس) 3.بزرگتر از جسم

4.جسم روی مرکز(C)

ویژگی های تصویر: 1-حقیقی 2-هم اندازه با جسم 3-وارون(معکوس) 4-روی C تشکیل می شود

5.جسم دورتر از مرکز(C)

ویژگی های تصویر: 1-حقیقی 2-وارون 3-کوچکتر از جسم 4-بین Cوf

6.جسم خیلی دور

در این حالت تصویر در کانون تشکیل می شود.( مثل حالت خورشید و کوره ی آفتابی )

کاربردهای آینه ی مقعر:

1) دندان پزشکی

2) کوره ی آفتابی

3) چراغ ماشین

4)ماهواره (دریافت کننده)

جلسه ی دوازدهم فیزیک (نور-12)

در نیروگاهی خورشیدی در اسپانیا، آینه ها طوری دور برجی که دارای گیرنده های خورشیدی است می چرخند که در هر لحظه تمام نوری که از خورشید به آن ها می رسد به سمت برج بازتاب شود.

(برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به این برج اینجا کلیک کنید)

در آینه ی مقعر:

تمام پرتوهایی که موازی تابیده شده اند در یک نقطه جمع می شوند.

در کره ای که از آینه ساخته شده باشد رابطه ی زیر برقرار می باشد:

جلسه ی سوم زمین شناسی(کانی ها-3)

با توجه به رنگ کانی می توان آن را شناسایی کرد. مثال:

یاقوت==>قرمز   فیروزه==>آبی    گرافیت==>سیاه

برای اینکه رنگ واقعی کانی معلوم شود، آن را روی جسم سختی مثل چینی می کشند. به این رنگ، رنگ خاکه می گویند.

مثال:

طلا در ابتدا زرد رنگ است و رنگ خاکه اش نیز زرد است.

ولی پیریت دارای رنگ ظاهری زرد و رنگ خاکه ی سیاه است.

راه های شناسایی کانی ها به طور کلی به چند دسته تقسیم می شوند:

1.فیزیکی: شکل بلور، رنگ کانی، چکش خواری، مقاومت الکتریکی و...

2.شیمیایی: واکنش پذیریکانی با اسیدهای مختلف

3.خواص نوری: بررسی میزان عبور نور، میزان انعکاس نور به کمک میکروسکوپ نوری پلاریزان

شناسایی کانی ها بر اساس ترکیب شیمیایی:

1.سیلیکات ها: این کانی ها دارای سیلیسیم هستند و عمدتا از انجماد و تبلور مواد مذاب حاصل می شوند. مانند: کوارتز، مسکوویت

2.غیرسیلیکات ها: کانی هایی که دارای سیلیسیم نیستند.

مانند: فیروزه، هالیت،هماتیت

طبقه بندی کانی های سیلیکاتی:

1.کربنات ها: از ترکیب یون CO2+فلزات حاصل می شوند. مانند: دولومیت، منیزیت و کلسیت

2.سولفات ها: از ترکیب گوگرد+اکسیژن حاصل می شوند. مانند: باریت و ژیپس

3.اکسیدها: از ترکیب اکسیژن+فلز(یون فلزی) حاصل می شوند. مانند: هماتیت(Fe₂O₃)، لیمونیت، مگنتیت(Fe₃O₄)

4.فسفات ها: از ترکیب اکسیژن+فسفر حاصل می شود. مانند آپاتیت و فیروزه

5.سولفیدها: از ترکیب گوگرد+فلز حاصل می شوند. مانند: گالن، زرنیخ و پیریت(FeS₂)

6.هالیدها: ترکیبات هالوژنی. مانند: هالیت(Nacl) و فلوئورید

*نکته:

سیلیکات های تیره (ترکیب آهن و منیزیم): مانند تالک و آزبست و میکای سیاه

سیلیکات های روشن (بدون منیزیم): مانند کوارتز، فلدسپات و میکای سفید

نام سنگ	اندازه ی بلور	درصد سیلیس
آندوزیت	ریز بلور	60
بازالت	ریز بلور	40
ریولیت	ریز بلور	70
آبسیدین	شیشه ای	70
دیوریت	درشت بلور	60
گابرو	درشت بلور	40-50
گرانیت	درشت بلور	70

کاربرد کانی ها: جواهر سازی-قطعات و تجهیزات صنعتی-مواد معدنی ارزشمند-موا خوراکی-لوازم بهداشتی و دارویی

مثال:

کوارتز==>درون ساعت و ریزپردازشگرها

همالیت==>نمک خوراکی، پارچه بافی و چوب بری

گرافیت==>نوک مداد، قطعات الکتریکی و چدن

طلا==>جواهرات و درمان سرطان

کانی هایی که جواهر می شوند: 1.فیروزه     2.گارنت    3.الماس

کانی هایی که در صنعت و ساختمان کاربرد دارند: 1.مسکوویت   2.آزبست   3.ژیپس   4.کلسیت(در تهیه ی سنگ آهک و سنگ مرمر کاربرد دارد)   5.فلوئوریت

کانی هایی که در صنعت دارویی-خوراکی کاربرد دارند: 1.فلوئوریت    2.تالک    3.هالیت

جلسه ی ششم شیمی

به دلیل خطی نبودن نمودار واپاشی ها نمی توان با نسبت و تناسب مقدار را پیش بینی کرد

برای محاسبه ی واپاشی ها از روابط زیر استفاده می کنیم:

M=جرم مقدار اولیه

m=جرم باقی مانده

n=تعداد نیم عمر سپری شده

==> نیم عمر÷کل زمان سپری شده=n

==> m=M÷2ⁿ

==> m÷M=1÷2ⁿ

==> M÷m=2ⁿ

واپاشی شیمی

سیب زمینی دارای خاصیت رادیواکتیویته ی فراوانی است.

جهان با واپاشیهای مختلف به سوی پایداری می رود.

 

واپاشی(decay)

اگر ایزوتوپی دارای شرایط زیر باشد، ناپایدار می شود:

84<تعداد n    یا     2.5<عدد اتمی÷عدد جرمی       یا       1.5<تعداد p÷تعداد n

اتم ناپایدار ==> واپاشی ==> اتم پایدار

واپاشی ها:

1.واپاشی آلفا: در این واپاشی از هسته ی اتم اشعه ی آلفا خارج می شود.

مثال:

U²³⁸₉₂ ==> He⁴₂+th²³⁴₉₀+2×اشعه ی گاما

2.واپاشی بتا: در این واپاشی در هسته ی اتم یک n به یک p و یک e مبدل می گردد. (n==>p+e)

مثال:

T²³⁴₉₀ ==> e⁰_-1+pa²³⁴₉₁

نیم عمر(نیمه عمر): مدت زمانی است که یک مقدار مشخص از ماده ی رادیواکتیو پس از آن زمان نصف مقدار اولیه ی خود می شود.

مثال:

Bi²¹⁴ دارای نیمه عمر 20 دقیقه است.

==> 100g از Bi²¹⁴  پس از مدت زمان 20 دقیقه به 50g از  Po^214₄₃ 49.99999999+ Bi²¹⁴  تبدیل می شود.

مقدار گرم برای اندازه گیری های اتمی خیلی بزرگ است و برای محاسبات هم سخت برای همین، دانشمندان واحد amu یا دالتون(DA)را برای این اندازه گیری ها برگزیدند که برابر با 1/12 جرم کربن 12 است.

a.m.u=atomic mass unit

ایزوتوپ های کربن:;کربن 12و13و14 که عدد جرمی این ها 6 است.

درصدفراوانی کربن:12->98.88 ، 13->1.11 ، 14->0.01

کربن 14 دارای نیمه عمر 5500 روز است و از آن در یافتن طول عمر اشیای قدیمی استفاده ی زیادی می شود.

جلسه ی چهارم شیمی

عنصر ==> A^{عدد  جرمی n+p}  و عنصر ==> A_{عدد اتمی p}

مثال:

C¹²₆ ==> در حالت خنثی ==> p=6,n=6,e=6

ایزوتوپ های مختلف یک عنصر از نظر تعداد پروتون ها یکی و از نظر تعداد نوترون ها متفاوتند.

یون:اتم های یک عنصر که در تعداد الکترون ها با هم متفاوت باشند.

*نکته:نوع اتم تنها با تعداد پروتون های آن معلوم می شود و ربطی به قسمت های دیگر اتم ندارد.

عدد اتمی حکم شماره ی شناسنامه ی یک اتم را دارد، پس هیچ دو اتم یک نامی نیستند که عدد اتمیشان یکسان نباشد.

C₆ سه ایزوتوپ یا هم مکان دارد(هم نامند ولی تعداد نوترون هایشان یکسان نیست.):

==> C¹²₆ ==> n=6

==> C¹³₆ ==> n=7

==> C¹⁴₆ ==> n=8

ایزوتوپ ها دارای خواص فیزیکی متفاوت و خواص شیمیایی یکسان هستند.

عدد جرمی (n+p) همیشه عدد صحیح است، اما جرم اتمی تجربی است، و با واحد amu اندازه گیری می شود.

جرم اتمی میانگین= 100÷(عدد جرمی ایزوتوپ1×درصد ایزوتوپ1+عدد جرمی ایزوتوپ2×درصد ایزوتوپ2+عدد جرمی ایزوتوپ3×درصد ایزوتوپ3+....)

*نکته: مدل امروزی اتم معروف است به ابری-الکترونی که به مانند مدل بور است ولی حرکت الکترون ها به مانند ابر است.

*به تغییراتی که روی هسته ی اتم بوجود می آورند، شیمی هسته ای یا فیزیک هسته ای می گویند.

eها مهمند چون عامل واکنش های شیمیایی هستند.

اتم سه حالت دارد:

1. p>e ==> یون+

2. p=e ==> خنثی

3. p<e ==> یون-

جلسه ی دوم شیمی

رادیو اکتیویته: هانری بکرل: برخی اتم ها مجموعه ای ناپایدار از ذرات بنیادی هستند که به صورت خود به خود از خود اشعه هایی منتشر می کنند و در نتیجه ماهیت شیمیایی آنان تغییر می کند.

هانری بکرل روی فسفرسانس(ساعت های شب نما) و فلورسانس(ماده ی مهتابی) کار کرد.

وی برای اولین بار پرتوزایی برخی مواد را مشاهده می کند.

آزمایش:

ارنست رادرفورد: 3 اشعه که اتم ها پخش می کنند:

آلفا ==>         ==> + ==>  2n+2p

آلفا یون هلیم 2 بار مثبت است->⁺He²

این اشعه در برخورد با مواد تبدیل به هلیم می شود.

سرعت: حدود 16000 کیلومتر در ثانیه و حدود 5% سرعت نور

بتا ==>==> - ==> e

از جنس الکترون است ولی الکترون نیست و با آن کمی تفاوت دارد.

این اشعه در برخورد با مواد تبدیل به الکترون می شود.

سرعت: حدود 130000 کیلومتر بر ثانیه و حدود 40%سرعت نور

موج گاما ==>==>موج ==> خنثی

جرمش خیلی کم است.

سرعت: برابر سرعت نور

*نکته: هرچه سرعت جسم بالا رود، جرمش کم و انرژیش بیشتر می شود و از  ماده به سمت انرژی می رود.

مقایسه ی نفوذپذیری:

>>    

*تنها دو ماده در برابر پرتوی گاما نفوذ پزیر نیستند:

1.دیوار سرب+بتن

2.آب

 

موارد مؤثر بر نفوذپذیری یک پرتو:

1.فاصله ی منبع پرتو تا مانع

2.میزان انرژی پرتو

3. میزان ضخامت مانع

 

آزمایش ارنست رادرفورد:

رادرفورد نتیجه گرفت که بار مثبت درون اتم بصورت متمرکز و فشرده و در جایی به نام وسط اتم که هسته نام دارد، قرار دارد و بیشتر فضای اتم خالی است.

برق حرفه و فن

برق چیست؟ به جریان الکتریکی برق می گویند.

جریان الکتریکی چیست؟ به عبور الکترون ها از یک رسانا یا هادی جریان الکتریسیته می گویند.

حرف مشخصه: I      واحد: آمپر        نمایش واحد: A

آیا جریان الکتریکی از مواد بدون مقاومت آنها عبور می کنند؟ خیر- همه ی مواد در برابر عبور جریان الکتریکی مقاومت دارند.

حرف مشخصه: R     واحد: اهم         نمایش واحد: O یا 

نماد مداری: 

تعریف پتانسیل الکتریکی: عاملی برای حرکت الکترون ها در بین دو نقطه از یک مدار الکتریکی است.

حرف مشخصه: V یا E        واحد: وات       نمایش واحد: V

جهت جریان الکتریکی: چون طبق قرارداد در مدارهای الکتریکی پتانسیل مثبت یا قطب + همیشه بیشتر و قوی تر از پتانسیل منفی یا قطب - است، جهت جریان الکتریکی نیز همیشه از طرف قطب + به سمت قطب - است.

منابع ولتاژ الکتریکی:

1.جریان مستقیم(DC): دو قطب + و - . با تغییر قطب ها جهت جریان تغییر نمی کند. مثل: انواع باتری ها، پیل های الکتریکی، شارژرها، آداپتورها و...

2.جریان متناوب(AC): دو پایه ی فاز(P یا L) و نول(N) (فاز بطور استاندارد قرمز و نول آبی است.) با تغییر جهت جریان جریان هم تغییر می کند. مثل: برق خانه، کارخانه، کارگاه ها و...

جلسه ی سوم شیمی

نیلز بور: اگر الکترون دور هسته بچرخد نیروی گریز از مرکز مانع چسبیدن الکترون به مرکز هسته می شود.

مدل بور:رادرفورد حرکت الکترون ها در اطراف هسته را کاملا تصادفی می دانست اما اشکال مهم این نظریه احتمال سقوط الکترون ها بر روی هسته ی اتم بود. در واقع در صورت نزدیک شدن الکترون به هسته، امکان جذب آن توسط هسته وجود دارد.

نیلز بور بیان کرد: اگر الکترون ها در مدار مشخصی به دور هسته بچرخند، نیروی گریز از مرکز بوجود آمده توسط این چرخش مانع جذب الکترون به هسته می شود.

عدد اتمی=تعداد پروتون های اتم

آزمایش چادویک:

چادویک تعداد پروتون ها و جرم اتم های هیدروژن و هلیوم را اندازه گیری کرد.

     

He	H
2	1	P
4	1	جرم

                

چادویک با توجه به اندازه گیری اش گفت، با توجه به این که جرم الکترون 1/2000 جرم پروتون است پس نباید نسبت تعداد پروتون ها و جرم اتم دو ماده این قدر متفاوت باشد.

پس نتیجه گرفت یک ذره ی سومی وجود دارد.

نام این ذره را نوترون گذاشت که جرمش حدودا هم وزن جرم پروتون است. او گفت این پروتون ها به پایدار بودن اتم کمک می کنند. (مانع دفع پروتون ها از هم می شوند)

جلسه ی اول شیمی

خط زمان وقایع مهمی که در تاریخ شیمی اتفاق افتاده است:

دالتون 4 نتیجه گیری مهم داشت:

1.دنیا از اتم های عناصر محدود ساخته شده است (اتم نه بوجود می آید و نه از بین می رود.)

2.در تغییرات شیمیایی مواد اتم های عناصر جابجا می شود

3.اتم های یک عنصر شبیه هم هستند و اتم عناصر مختلف از نظر جرم و اندازه با هم فرق دارند.

4.در مواد مرکب اتم عناصر با نسبت معین با هم ترکیب می شوند.

آزمایشی که پیشرفت بزرگی برای علم بود:

دانشمندان 3 تغییر در این آزمایش بوجود آوردند و نتایج را بررسی کردند.

1.جایگزین کردن گازهای مختلف جای هوا ==> رنگ پرتو عوض شد

2.جنس الکترودها را عوض کردند ==> هیچ تغییری

3.قرار دادن در میدان مغناطیس ==> انحراف مسیر

ج.ج تامسون پیرو نظریه ی دالتون نتایج زیر را گرفت:

1.اتم از ذره هایی با بار منفی تشکیل شده است، که جرم اتم ناشی از آن ذرات است.

2.بار مثبت درون اتم بصورت ابر بدون جرم است.

پرسپکتیوها-حرفه و فن

پرسپکتیو: اگر جسمی را در یک شکل طوری رسم کنیم که سه بعد آن دیده شود، پرسپکتیو ترسیم نموده ایم.

پرسپکتیوها به سه نوع کشیده می شوند:

1.ایزو متریک

2.کاوالیر

3.دیمتریک

در این سه نوع کشیدن پرسپکتیو سه عامل مشترک هستند:

1.اصلا اندازه گذاری نداریم.

2.مکمل نقشه ها هستند.

3.سه بعد مشخص هستند.

پرسپکتیو ایزومتریک

در این پرسپکتیو در سمت راست و چپ 30درجه زاویه می دهیم

پرسپکتیو کاوالیر

در این پرسپکتیو از راست 45درجه زاویه می دهیم و سمت چپ را مطابق بر افق می کشیم

پرسپکتیو دیمتریک

در این پرسپکتیو از راست 42 درجه و از چپ 7درجه زاویه می دهیم.

کشیدن بیضی:

 

طبق شکل نقاط e,f,g,h در وسط اضلاعند. با پرگار به مرکز c تکه دایره ای از e تا f می کشیم و به مرکز  D از g تا h هم می کشیم.

سپس به مرکز A از e تا h می کشیم و به مرکز B از g تا f می کشیم.

این کار را برای سه نمای دیگر هم می توانیم انجام دهیم. بیضی نمای چپ پایین در کاوالیر دایره ی کامل است.

این روش در هر 3 نوع پرسپکتیو جواب می دهد.

جدول کامل شده ی مرشدیف

اطلاعات کامل تر درباره ی جدول کامل شده ی مرشدیف:

فلزات در آلیاژ ها با هم، همگن(قابل ترکیب)و ناهمگن(غیر قابل ترکیب) دارند.

فولاد و چدن، آلیاژ هایی از آهن هستند.

به ترتیب کلفتی: قطر میلگرد>قطر میله>قطر مفتول>قطر سیم.

نورد:شکل دهی فلزات با کمک حرارت

لوله: میله ی تو خالی

لوله ی شوفاژ ها، فولادیست.

فرق ورق و تسمه:

ضخامت تسمه از 0.5 میلی متر داریم تا بالا ولی ورق ضخامتی زیر آن دارد و نمی توان با واحد cm نشانش داد.

پروفیل برای وزن کم و مقاومت و استحکام بالا داشتن استفاده می شود و هزینه هم کم می شود.

پروفیل، تسمه ی توخالیست.

رنگ در جدول در زمانی تشخیص داده می شود که هنوز فلزمان را صیقل نداده ایم.

چکش خواری:

زمانیست که به جسم ضربات محکم و موثر وارد کنیم طوری که نشکند ولی تغییر شکل بیابد.

چدن فقط با مته ی الماسه ی نوع گرانیت سوراخ می شود.

درس ششم متون و دستور

مریدان: پیروان

او را طلب کنید: بخواهیدش

شیخ: روحانی

ارشاد: راهنمایی کردن؛ هم.خ مرشد

برای: با وجود این حرف ها

مرشد: هدایت کننده

روان شد: راهی شد

به قدر: به اندازه ی کافی

مستمعان: شنوندگان

چه جای: نه فقط

که: بلکه

بهر خدا: به خاطر خدا

دعوی: مدعا؛ هم.خ مدعی

معترف: اقرار کننده

فرع: چیزی که اصلی نیست

بغض و کینه و حسد: کینه

حق: خدا

دستاوردها: نتایج

چاپار: پیک

اسطرلاب: وسیله ای برای ستاره شناسی

کارایی: فایده، کاربرد

چیرگی: تسلط

تار و پود: در اینجا معنای ((بر عمق)) یا ((بر اعماق)) می دهد.

هنجار: ارزش، قاعده، قانون

داد و ستد: معامله، بده و بستان

پایبند:

حریم: محدوده

معیار: شاخص

حصار: حفاظ، دیوار

نابجا: نامناسب

نسنجیده: نامناسب

هویت: شناسنامه، ذات چیزی، اصل چیزی

حرمت: حریم، احترام

رهاورد: دستاورد، نتیجه

مظاهر: جمع مظهر، نشانه ها

درس پنجم متون و دستور-ناکامل!

منظور از ده روزه، دو روزه است.

گردون: روزگار

افسون: فریب و نیرنگ

به جای: در حق

فرصت: غنیمت

یارا: ای دوست

معنای بیت: زندگی کوتاه دنیا، افسانه و نیرنگی بیش نیست. پس از این فرصت کوتاه برای نیکی کردن به دوستان استفاده کن.

((شرح انتظار)) متون و دستور

رسوب: انباشته شدن، جمع شدن

آتشین سخن: کسی که سخنانش آتشین و تاثیرگذار است.

معنای بیت1: چه غصه ها که در گلو رسوب شد و شما نیامدی.

معنای بیت2: ای امام که همچون حضرت ابراهیم سخنانت تاثیرگذار است و همچون ابراهیم بت شکنی، مردم دوباره بت پرست شدند و بت ها جای خدا را گرفته اند ولی شما هنوز نیامدی.

معنای بیت4:ولی صبح جمعه و ظهر و غروبش گذشت ولی هنوز نیامدی.

درس چهارم متون و دستور

مبادا: چنین نباشد، این طور نباشد

نصیب: سهم، قسمت

آرمانی: ایده آل، رویایی، عالی

ابزار: وسیله

آراسته: آرایش شده، مرتب شده

آداب: جمع ادب

اعتبار: آبرو، احترام

فراز و نشیب: بلندی و پستی؛ دراینجا به معنی سختی و آسانی است.

مشقت: سختی، رنج

تدبیر: چاره جویی

استعداد: توانایی

توکل: اعتماد، تکیه کردن

مهار: کنترل کردن، غلبه کردن، چیره شدن

چیرگی: مسلط شدن

((صورتگر ماهر)) متون و دستور

راستی را: به راستی

پدیدار: پیدا

نقش و نگار: تصویر

معنی بیت1: در واقع، هیچ کس نمی داند که در فصل بهار این همه تصویرهای زیبا از کجا پیدا می شوند.

حیران: سرگردان، حیرت زده؛ هم.خ حیرانی

نژند: غمگین، بی ارزش، (خاک)تیره و مرده

^{نغز: زیبا}

گل کامکار: یک نوع گل سرخ

برآید: رشد می کند، پدید می آید

معنی بیت2: انسان به شگفتی می آید که چگونه از خاک افسرده و مرده این همه گل های سرخ زیبا پدید می آید.

کاین: مخفف که این

تماثیل: جمع تمثال؛ تصویر، تصویرهای افراد قدیس

تصاویر: جمع تصویر

معنی بیت3:چطور نمی پرسی این تصویرها از کجا پیدا شده اند؟(تصویرهای زیبای بهاری)، چطور کنجکاو نیستی که بفهمی این تصویرها در کجا پدید آمده اند.

که: چه کسی

هجر: دوری؛ هم.خ هاجر، هجرت، مهاجر

بدین سان: این گونه

زارزار گریه کردن: به شدت گریه کردن

*در این بیت تشخیص به کار رفته است.

معنی بیت4: (چرا از خودت نمی پرسی) رعد و برق بهار که همچون خنده ی آدم است چرا بوجود می آید؟؛ ابراز دوری چه کسی اینطور زارزار گریه می کند(باران می بارد)

صورتگر: تصویرگر، نقاش

غیر: دیگری، شخص دیگری

هستی: جهان

معنی بیت5: آن تصویرگر زبردستی که بدون تقلید از دیگران این همه تصویر زیبا در دنیا آفریده کیست؟

نکات:

قالب شعر قصیده است، چون درباره ی ستایش و توصیف طبیعت است درحالی که محتوای غزل عاشقانه و عاطفی است.

فرق دیگر غزل و قصیده این است که غزل دارای بیت های کمی است ولی قصیده معمولا دارای ابیات طولانی است.

درس سوم متون و دستور

سر به هم آورده دیدم برگ های غنچه را                اجتماع دوستان یکدلم آمد به یاد

معنی بیت:

برگ های درهم فرورفته ی غنچه را دیدم؛ جمع دوستان صمیمی ام یادم آمد.

سر به هم آورده: در هم تنیده، در هم فرورفته

اجتماع: جمع؛ هم.خ مجتمع

یکدل: صمیمی، یکرنگ

پردل: شجاع

((جوانه و سنگ)) متون و دستور

بی حاصل: بی ثمر، بی نتیجه، بی محصول، بایر، خراب

بی تاب: بی صبر و تحمل، بی طاقت

طراوت: تازگی، شادابی

ظریف: نازک، لطیف

از پای در آوردن: فرسوده کردن، خسته کردن، کشتن

افق: کرانه، گوشه ی آسمان

یک نواخت: یک شکل، تکراری

درس دوم متون و دستور

آفریننده: خالق، هم.خ آفرینش، آفریدن، آفریدگار

حکیمانه: عالمانه

سخن حکیمانه: سخنی که از روی دانش گفته شده

چونان: چون آن، همچون، مثل

حدقه: کاسه ی چشم

حواس: جمع حس

دفع: دور کردن

جثه: هیکل، اندام

سایبان: چتر، چیزی که سایه می سازد؛ در اینجا پسوند محافظت

خزان دیده: پژمرده، مرده

جلوه می کند: نشان می دهد، نمایان می شود

ناب: خالص

پنداری: انگار، گویی که

آمیخته: مخلوط شده، قاطی؛ هم.خ آمیختن، آمیزش

حکایت ((به خدا چه بگویم؟)) متون و دستور

غلام: خدمتگذار، بنده، نوکر

انبوه: زیاد، بسیار

ازآن: مالِ، برای

در خط هفتم پس از کلمه ی خداوندش(به معنای صاحب)"را" به معنی "به" آمده است که نشانه ی کهن بودن متن است.

درس اول متون و دستور

در بیت 3 منظور از بلور همان شیشه است.

در بیت 4 ماه به برق کوچکی از تاج خدا و ستاره به پولکی از تاج خدا تشبیه شده است.

در بیت 5 رعد و برق شب به طنین خنده ی خدا تشبیه شده است و سیل و طوفات به نعره ی توفنده ی خدا تشبیه شده است.

توفنده=خروشان

در بیت 16 منظور از خانه ی خوب خدا مسجد است.

در بیت 20 گلیم منظور فرشی از موی بز است و بوریا منظور فرش بافته شده از حصیر است.

در بیت 22 اشاره ی مبهمی به آیه ی ((الله نور السماوات و الارض)) شده است

در بیت 24 اشاره ی تقریبا مستقیمی به آیه ی ((نحن اقرب الیه من حبل الورید)) شده است.

قبل از درس اول(!) متون و دستور-3

درگاه:پیشگاه، نزد

بزرگی ز سر نهادن:فروتنی کردن

معنای بیت6: در پیشگاه لطف و بزرگی خداوند، بزرگان فروتن می شوند.(بزرگان هیچ اند)

متفق: هم نظر؛ هم.خ اتفاق، موافق

فرومانده:درمانده، ناتوان

الهیّت: خدابودن، خدایی

کنه: ذات یا اصل چیزی

ماهیت: چیستی یا اصل چیزی

کنه ماهیت:حقیقت وجود، ذات واقعی

معنای بیت7: جهانیان همه بر خدابودن پروردگار توافق دارند؛

ولی از درک وجود او(این که او واقعا چیست، ناتوان اند)

ماورا:فراتر، آن سوی

جلال:بزرگی

بصر:چشم

منتها:آخر، انتها

جمال:زیبایی

بیت8:انسان عظمتی بزرگتر از عظمت پروردگار نیافته است؛

چشم انسان توان درک کامل زیبایی خدا را ندارد.

تامل:اندیشیدن

آیینه ی دل:دل به آیینه تشبیه شده

صفا:پاکی

حاصل کردن:بدست آوردن

معنای بیت9:اگر به درونت توجه کنی آهسته آهسته پاکی وجودت را می گیرد.

محال:ناممکن

پس:به دنبال

معنای بیت 10:ای سعدی نمی شود راه پاکی را بدون پیروی از پیامبر دنبال کرد.

قبل از درس اول(!) متون و دستور-2

پرستار: از پرستیدن؛ فرمان بُردار

معنای بیت3:

همه چیز و همه کس فرمانبردار امر خداست؛

از جمله آدم، پرنده ها، مورچگان، مگسان

برنهد: از مصدر برنهادن؛ می گذارد

تاج بخت: بخت به تاج تشبیه شده؛ تاج خوش بختی

اندر: در 

آرد: می آورد

معنای بیت4:

خدا توانایی دارد هر که را می خواهد خوش بخت کند؛

و اگر بخواهد آن که را بر تخت نشسته است را به خاک می اندازد و بد بخت می کند(خدا بر هر کاری تواناست.)

ان الله علی کل شی قدیر.

تلمیح: اشارهبه داستان یا واقعه ای تاریخی.

تلمیح1: اشاره به داستان نمرود و ابراهیم.

انبیا:69_خطاب کردیم که ای آتش برای ابراهیم سرد و سالم باش.

تلمیح2:اشاره به داستان موسی و فرعون

اعراف:136_فانتقمنا منهم فاغرقناهم فی الیم: ما از فرعونیان انتقام کشیدیم و آنان را در دریا غرق کردیم.

خلیل:لقب حضرت ابراهیم

آتش:دوزخ

معنای بیت5:

خدا همان خدایی است که آتش را برای ابراهیم تبدیل به گلستان کرد؛

و فرعونیان را در آب نیل غرق کرد و به دوزخ فرستاد.

درگاه:پیشگاه،نزد

بزرگی ز سر نهادن: فروتنی کردن

قبل از درس اول(!) متون و دستور

ای نام نکوی تو، سردفتر دیوان ها؛

وی طلعت روی تو، زینت ده عنوان ها

سردفتر:اول

دیوان:دیوان شعر

طلعت:صورت هم.خ. با طلوع، طالع، مطلع(آغاز،محل طلوع)

وی:مخفف و ای

زینت ده:آرایش کننده

معنای بیت1:ای خدایی که نام خوبت آغاز هر کتابی است؛

و ای کسی که چهره ی (زیبایت) آرایش بخش همه ی عنوان هاست

سعدی در قرن 7 می زیست.

آثار معروف ترش: گلستان و بوستان

نام دیگر کتاب بوستان:سعدی نامه

دنیای بوستان دنیای انسانیت و خوبی و آرمان گرایی است.

قالب بوستان مثنوی است.(برخی دیگر از مثنوی های معروف:مثنوی معنوی مولوی،شاهنامه)

به نام خدایی که جان آفرید؛

سخن گفتن اندر زبان آفرید

در این بیت اشاره ی واضحی به این دو آیه از سوره ی الرحمن شده است: خلق الانسان، علمه البیان.

معنای بیت1:به نام خدایی که انسان(هستی) را خلق کرد؛

و سخن گفتن را به او آموخت.

دستگیر: یاری گر، کمک کننده؛ در اصل دست گیرنده است.

در همین بیت به جای خطابخشنده از خطابخش استفاده شده و همچنین به جای پوزش پذیرنده از پوزش پذیر استفاده شده است.

کریم: هم.خ. کرم، مکرم، تکریم. به معنای بخشنده،بزرگوار،جوانمرد

به نام خدایی که بخشنده و یاری گر است؛

خدایی که بخشنده ی گناهان است.

جلسه ی اول حرفه و فن-کامل شد!!!

*ایمنی و سلامت اصل اول در بحث کار و فناوری است.

قاعده ی رنگ های تابلو ها:

1.قرمز:بازدارندگی

2.زرد:هشدار

3.سبز:حریم امن

4.آبی:الزام

در میان تجهیزات ایمنی، وجود روپوش و دستکش برای حفظ ایمنی و سلامتمان الزامی است.

الزامات روپوش کار:

    1.روپوش نیازمند آستینی با یکی از این دو شرایط است:
        الف.آستین بلند ولی تنگ و چسبیده به دست
        ب.آستین کوتاه و راحت 

    2.رنگ روپوش مهم نیست و سیاهی لباس کار برای تمیزیست.

    3.دکمه ها ی بزرگ و در فواصل بلند حدود 4 تا برای باز کردن سریع در مواقع اضطراری

    4.طول روپوش باید بلند باشد

    5.جیب به تعداد لازم

برای کاهش صدمات به دست از دستکش استفاده می شود.

دستکش فلزکاری:
جایی که دستمان به آن می خورد از چرم و بیرونش از برزنت است.

*نکته: بدن ما نسبت به ورود اجسام خارجی واکنش نشان می دهد!

جلسه ی ششم زیست (دستگاه عصبی-6)

جلسه ی پنجم زیست (دستگاه عصبی-5)

جلسه ی چهارم زیست (دستگاه عصبی-4)

جلسه ی سوم زیست (دستگاه عصبی-3)

جلسه ی دوم زیست (دستگاه عصبی-2)

جلسه ی اول زیست (دستگاه عصبی-1)

جلسه ی دوم زمین شناسی (کانی ها-2)

گرانیت یک سنگ است که می توان آن را از کوارتز، فلدسپات و میکا ساخت.

کانی کوارتز متشکل از اکسیژن+سیلیسیم است.

کانی فلدسپات متشکل از اکسیژن+سیلیسیم+پتاسیم است.

کانی میکا متشکل از اکسیژن+سیلیسیم+پتاسیم+آلومینیوم است.

روش های شناسایی کانی ها:

1.شکل بلور

2.سختی

3.سطح شکست

4.جلا

5.چگالی

6.رنگ و رنگ خاکه

و...

شکل بلور: شکل بلور همه ی کانی ها متبلور است. (متبلور یعنی دارای نظم سه بعدی درونی)

درشت بلورها ==> بلورهایی که با چشم دیده می شوند.

ریزبلورها ==> بلورهایی که با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند.

مخفی بلورها ==> بلورهایی که فقط با پرتوی ایکس می توان آن ها را مشاهده نمود.

مثال:

بلور کوارتز

بلور پیریت

بلور کلسیت

بلور الماس

سختی: سختی یک کانی یعنی مقاومتش در برابر خراشیده شدن. سختی کانی ها عموما به طرز قرارگیری اتم ها بستگی دارد(در شبکه ی بلوری و نوع پیوند اتمی آن ها)

مانند الماس و گرافیت، هر دو از کربن اند اما الماس سخت ترین کانی و گرافیت جزو نرم ترین آن هاست.

*نرم ترین کانی تالک نام دارد.

*برای تعیین سختی کانی ها از مقیاسی به نام موس استفاده می شود.

سطح شکست: سطحی که کانی در اثر ضربه در آن جهت شکسته می شود.

جلا: توانایی کانی در منعکس ساختن و عبور و یا جذب نور را جلا می گویند.

مثال	ویژگی	نوع کانی
پیریت، گالن، ماگنتیت	نور را به خوبی منعکس می کند	فلزی
هالیت، کوارتز، توپاز	نور را به خوبی عبور می دهد	شیشه ای
بوکسیت، کائولن	ظاهری خاک مانند دارد	خاکی
تالک، گرافیت	لمسی مانند کشیدن روی صابون دارد	چرب
آزبست	ظاهری رشته رشته دارد	ابریشمی
الماس	بازتابش نور حالت درخشندگی دارد.	الماسی
اوپال	ظاهری چون صمغ های گیاهی دارد	صمغی

 

 

چگالی:جرم کانی تقسیم بر حجم کانی برابر است با چگالی کانی.

واحد چگالی گرم بر سانتی متر مکعب است.

*چگالی بیشتر کانی های سیلیکاتی بین 2.5 تا 3.5 گرم بر سانتی متر است.

جلسه ی اول زمین شناسی (کانی ها-1)

به مواد جامدی که به طور خالص از کره ی زمین بدست می آیند ،و موجودات زنده در بوجود آمدن آن ها دخالتی ندارند، کانی می گویند.

*در طبیعت حدود 3هزار کانی وجود دارد.

کانی ها از لحاظ ترکیب، شکل ظاهری، رنگ و اندازه متفاوت هستند.

انواع بوجود آمدن کانی ها:

1.برخی از کانی ها از انجماد مواد مذاب بوجود می آیند. مانند سنگ های آذرین

2.برخی از کانی ها از سردشدن بخارها در سطح یا شکاف سنگ ها بوجود می آیند. مانند گوگرد

3.برخی از تبخیر محلول های اشباع بوجود می آیند. مانند نمک و گچ

4.برخی از تخریب کانی های دیگر بوجود می آیند مانند رس و سیلیس

5.برخی از فشار و گرمای زیاد بر روی کانی های دیگر بوجود می آیند. مانند گرافیت

هر کانی از یک عنصر یا ترکیب شیمیایی چند عنصر با هم بوجود می آید.

یک یا چند کانی با هم سنگ ها را تشکیل می دهند.

برای مثال:

جلسه ی یازدهم فیزیک (نور-11)

در عملکرد شیشه ی رفلکس دو نکته بسیار مهم است:

1.ضدنور: اجسام کم نور در کنار اجسام پرنور دیده نمی شوند!

2.شیشه ی رفلکس از آن دسته اجسامی است که نه کاملا شفاف است و نه کاملا بازتاب کننده.(50% عبور می دهد و 50% را بازتاب می کند.)

همانطور که در تصویر مشاهده می کنید 50% از نور تابیده شده به شیشه ی رفلکس (از هر طرف) بازتاب و 50% دیگر آن عبور می کند، و چون در روز پرتوهایی که از بیرون می تابند بیش از پرتوهای داخل است، می توانیم بگوییم ضدنور رخ می دهد و ما از داخل خانه پرتوهای ورودی از خارج خانه را می بینیم، و افرادی که بیرون از خانه هستند، تصویر بیرون را در شیشه می بینند.

در شب به دلیل وجود پرتوهای تابش بیشتر در داخل خانه افرادی که بیرون هستند می توانند داخل خانه را ببینند(حتما پرده های خانه تان را در شب بکشید!)، و افرادی که داخل خانه هستند تصویر داخل خانه را می بینند.

جلسه ی دهم فیزیک (نور-10)

به عبارتی دیگر:

تصویر در حالت بالا بصورت مستقیم تشکیل می شود.

*نکته: با افزایش طول پریسکوپ تصویر از فاصله ی دورتری تشکیل می شود.

وقتی که لوله های پریسکوپ حالت بالا را داشته باشند، می توان گفت، چشم تصویر را وارون خواهد دید.

جلسه ی نهم فیزیک (نور-9)

تعریف تصویر مجازی: به تصویری که پرتوهای نور مستقیما از آن به چشم ما نمی رسد، تصویر مجازی می گوییم.

مثال:

نحوه ی پیداکردن محل تشکیل تصویر در آینه ی تخت:

1.رسم دو پرتو

2.قرینه کردن

جلسه ی هشتم فیزیک (نور-8)

بازتابگر رجوعی: بازتابگر رجوعی نوعی از سطوح بازتابنده است که پرتوی نور تابیده شده را با همان زاویه و بطور موازی با پرتوی تابش، بازمی تاباند.

اندازه گیری فاصله ی میان زمین و ماه، شبرنگ های دوچرخه و علائم راهنمایی و رانندگی از استفاده های بازتابگر رجوعی است.

جلسه ی هفتم فیزیک (نور-7)

قوانین بازتاب:

1.   i=i₂

* i=زاویه ی تابش(زاویه ی بین پرتوی تابش و خط عمود), i₂=زاویه ی بازتابش(زاویه ی بین پرتوی بازتابش و خط عمود)

2.پرتوی تابش و بازتابش و خط عمود بر سطح بازتابنده، هر سه روی یک صفحه قرار دارند.

اصل فرما: نور مسیری را می پیماید که کمترین زمان ممکن طول بکشد!

تمارین درون کلاس:

جلسه ی ششم فیزیک (نور-6)

در تصویر بالا بر فرض اینکه دیوار قابلیت بازتاب داشته باشد باید بی شمار تصویر از نقطه ی A روی دیوار دیده شود.

و همچنین می توان نتیجه گرفت بی شمار تصویر از کل مهتابی روی دیوار خواهیم دید.

اما تصویر واضحی از مهتابی روی دیوار دیده نمی شود زیرا آن بی شمار تصویر با یک دیگر تلاقی خواهند داشت.

در نتیجه می گوییم تنها زمانی واضح ترین تصویر از آن منبع را می توانیم روی دیوار داشته باشیم که از جسم تنها و تنها یک تصویر روی دیوار افتد تا تلاقی ایجاد شده مانع وضوح تصویر نشود.

جلسه ی پنجم فیزیک (نور-5)

با توجه به اینکه هر 28 روز یکبار، ماه به دور زمین می چرخد، چند بار در سال خورشید گرفتگی رخ می دهد؟

نمی توان با استفاده از اطلاعات بالا نتیجه ای گرفت، زیرا زاویه ای که ماه به دور زمین می چرخد طوری نیست که این اتفاق هر ماه بیافتد.

خورشید گرفتگی  چندین حالت دارد:

1.خورشید گرفتگی حلقوی

2.خورشید گرفتگی جزئی

3.خورشیدگرفتگی کلی

علت تغییر فصل ها:

در تابش نور خورشید به سطح زمین در فصول مختلف چه تغییری وجود دارد؟

*** اصلاحیه: در تصویر متحرک بالا "زمین در انقلاب تابستانی" درست  می باشد که اشتباها "زمین در انقلاب زمستانی" تایپ شده است.

بطور کلی می توان به تصویر زیر اشاره کرد:

جلسه ی چهارم فیزیک (نور-4)

در منبع نور گسترده، بر خلاف منبع نور نقطه ای می توان با یک منبع نور نیز نیم سایه تشکیل داد.

در شکل بالا می توان مشاهده کرد مقداری از دیوار پشت جسم کدر کمتر نور می گیرد، که آن قسمت نیم سایه ی جسم کدر است.

از شکل بالا می توان نتیجه گرفت هر چه درون نیم سایه به سمت سایه برویم نیم سایه تاریکتر می شود.

جلسه ی سوم فیزیک (نور-3)

برای تشکیل یک سایه حداقل سه چیز مورد نیاز است:

1.جسم کدر (نبود جسم کدر باعث می شود سایه ای تشکیل نشود، زیرا جسمی(کدر) باید باشد که نور از آن رد نشود و به دیوار (یا سطح) پشت آن نرسد)

2.منبع نور (اگر منبع نوری نباشد که به جسم کدر نور بتاباند نوری نیست که سایه ای باشد، زیرا سایه نتیجه ی نبود نور است و وقتی کلا نور نیست در واقع سایه ای نیز نیست.)

3.محلی که سایه روی آن بیافتد (به مانند دیوار یا پرده)(اگر محلی نباشد که پذیرای نور (و عدم حضور نور) در پشت جسم کدر باشد پس سایه ای شکل نمی گیرد چون سایه روی یک سطح نسبتا کدر شکل می گیرد)

 

 

از تعاریف و نتیجه گیری هایی که در بالا انجام شد می توان نتیجه گرفت سایه یعنی محدوده ای پشت جسم کدر که از منبع یا منابع مورد نظر نوری دریافت نمی کند. و از اختلاف کنتراست بخشی که از منبع نور می گیرد و این بخش می توان دریافت که سایه ای شکل گرفته است.

در آزمایش های انجام شده پی بردیم که نیم سایه هم نوعی سایه است با این تفاوت که بجای این که از همه ی منابع نور نور دریافت نکند، از یک یا چند منبع نور نقطه ای نور دریافت می کند(بودن حداقل دو منبع نوری نقطه ای برای تشکیل نیم سایه لازم است.)

 

جلسه ی دوم فیزیک (نور-2)

دسته بندی اجسام بر اساس رفتارشان با نور ورودی به سطح آن ها:

    1.کدر: کدر بودن جسم یعنی این جسم تا حد بسیار زیادی امواج الکترومغناطیس (به ویژه نور مرئی را) جذب می کند، به عبارت ساده تر جسم کدر  جسمی است که نه نور از آن عبور می کند(شفاف) و نه جسمی است که بیشتر نور را بازتاب کند(بازتاب کننده) و پس از برخورد نور با این نوع از اجسام در حالت عادی سایه و نیم سایه تشکیل می شود.

 

    2.شفاف: جسمی که نور (به مقدار قابل توجهی) از آن عبور می کند و می توان اجسام پشت آن را دید شفاف می گویند. شیشه، آب و هوا مثال های خوبی از این نوع از اجسامند.

 

    3.بازتاب کننده: نزدیک به صد درصد از نور تابیده شده به این نوع از اجسام بازتابیده می شود.

 

منابع نور نقطه ای یعنی نوری که از منبع نور تابیده می شود در نظر ما به نقطه ای مانند است.

اما منبع نور گسترده منبع نوری است که می توانیم بر طبق نگاهمان به بیش از یک نقطه ی تاباننده ی به سمتمان تجزیه اش کنیم به مانند شکل زیر:

 

از نظر حالات مختلف پرتوهای نوری نسبت به هم آن ها را دسته بندی می کنند:

    1.هم گرا: وقتی چند پرتوی نوری به سمتی می می روند که در یک مقطه متمرکز شوند به آن چند پرتو می گویند هم گرا.

    

    2.واگرا: وقتی فاصله ی پرتوهای نور در هر لحظه از هم بیشتر شود می توان گفت آن پرتو ها نسبت به هم حالت واگرا دارند.

 

    3.موازی: وقتی پرتوهای نوری نه از هم دور شوند و نه به هم نزدیک اصطلاحا باریکه ی نور موازی را تشکیل داده اند. لیزر نمونه ای از این منبع نور است.

       

    

جلسه ی اول فیزیک (نور-1)

هر باریکه ی نور را می توان به جزءهای کوچکتری تقسیم کرد، اگر به نازک کردن باریکه ی نور ادامه دهیم به پرتو نور می رسیم.

همان طور که در تصویر مشاهده می کنید باریکه ای از نور از روزنه ی ناشی از باز بودن درب وارد اتاق شده که دارای بی شمار پرتوی نور است:

باریکه ی نور دسته ای از بی شمار پرتو نور است.

مسیر حرکت یک پرتو نور به صورت یک خط راست است.

نور لیزر و سایه ی اجسام و همچنین خسوف و کسوف نمونه هایی از اثبات راست بودن خط حرکتی یک پرتوی نور است.

مسیر حرکت پرتو نور یک لیزر در هوای بدون گرد و غبار و... قابل مشاهده نیست، زیرا پرتوی نور لیزر باید در مسیرش و در هنگام برخوردش با هوا بازتاب شود، که این امر محقق نمی شود زیرا هوا با نور برخورد عبوری دارد و اجازه می دهد نور لیزر از آن عبور کند.

مشخص نبودن مسیر حرکت پرتو لیزر در حالت عادی: 

علیرغم این موضوع می توان یک آزمایش برای ثابت کردن راست بودن خط عبوری پرتوی نور طراحی کرد:

برای اثبات این که مسیر حرکت نور لیزر بصورت یک خط راست است، می توان منبع نور لیزر را با فاصله ی اندکی از تخته و موازی با عرض آن نگه داشت و سپس گچی را در مسیر این نور قرار داد مکانی که گچ قرار دارد را به کمک همان گچ روی تخته مشخص می کنیم، این کار را چندین بار تکرار می کنیم تا چند نقطه روی تخته داشته باشیم. در نهایت برای فهم مسیر پرتوی نوری می توان نقاط را به هم وصل نمود تا مسیر حرکت مشخص شود.

اگر بخواهیم با استفاده از سایه ی اجسام بگوییم می توانیم از برهان خلف استفاده کنیم، یعنی می توانیم بگوییم اگر مسیر حرکت پرتوهای نوری بصورت خط راست نبود، به جای سایه ی اجسام نقاطی نورانی می دیدیم و یا حتی سایه ی آن ها را در محلی نامتعارف از آن چیزی که امروز شاهد هستیم، می دیدیم.

 

 

ماهیت نور بصورت مشخص نه موج است و نه ماده، می توان گفت چیزی بین آن دو است.

حدودا در سال 1700 میلادی جناب نیوتن نظریه ای مطرح فرمودند:

نور، ذره هایی است که به خط راست حرکت می کنند.

اگرچه همانطور که مشخص است این نظریه کاملا صحت ندارد، امروزه دانشمندان معاصر آن را کامل کرده اند.

اجسام به دو دسته بندی تقسیم می شوند:

1.منیر(نوردهنده/چشمه ی نور)

2.غیرمنیر به هر جسمی که در منطقه ی مرئی تابشی نداشته باشد.

تفاوت ماه و خورشید در این است که ماه تنها نور را بازتاب می کند و تابشی در منطقه ی مرئی طیف الکترومغناطیسی ندارد، اما خورشید خود تولید کننده ی نور است و نور مرئی از خود می تاباند.

 

رفتار جسم در برابر پرتوئی که به آن می رسد به سه بخش تقسیم می شود:

 

هیچ جسمی در حالت عادی وجود ندارد که تمام نوری که بهش را می رسد بازتاب کند، برای مثال اگر بگوییم آینه تمام نوری که بهش می رسد را بازتاب می کند، پس آینه نباید داغ شود(چون مقدار کمی از نور را جذب نکرده است)، ولی می دانیم که آینه هم مقداری داغ می شود پس چنین چیزی در حالت عادی امکان پذیر نیست.

هیچ جسمی در حالت عادی وجود ندارد که تمام نور ورودی را عبور دهد، برای مثال اگر بگوییم شیشه تمام نوری که بهش می رسد را عبور می دهد، پس شیشه جسمی قابل دیدن نیست(چون نوری را بازتاب نمی کند)، ولی می دانیم که شیشه قابل دیدن است پس چنین چیزی در حالت عادی امکان پذیر نیست.

هیچ جسمی در حالت عادی وجود ندارد که تمام نوری که بهش می رسد را جذب کند، برای مثال اگر بگوییم می شود آن جسم باید دارای رنگ سیاه مطلق باشد(چون همه ی نور را جذب کرده)، ولی می دانیم این چنین جسم سیاهی در حالت عادی وجود ندارد پس چنین چیزی در حالت عادی امکان پذیر نیست.

البته در محیط آزمایشگاهی چنین وسیله ای را ساخته اند، که به آن می گویند سیاه نما (که تقریبا کل نور ورودی را جذب می کند)

 

تابلوی اعلانات

متاسفانه به دلایلی این بلاگ تا اطلاع بعدی بروز نخواهد شد...

برای مشاهده ی جزوات می توانید در بخش طبقه بندی جزوات (سمت چپ) روی درس مورد نظر کلیک کنید تا جزوه های آن درس برایتان نمایان شود.

*در درس های زمین شناسی، فیزیک، زیست، حرفه و فن، متون و دستور، شیمی، دینی، اجتماعی جزوه ی موجود داریم، در درس های دیگر نیازمند کمک جزوه ای هستیم!

*برای مشارکت می توانید در همین پست نظر دهید تا صلاحیت جزوه ای تان بررسی شود.